دشوارى به دست آوردن مال حلال
الكافي ـ به نقل از ابو جعفر فزارى ـ :
دَعا أبو عبدِ اللّه ِ عليه السلام مَولىً لَهُ يقالُ لَه : مُصادِفٌ ، فأعْطاهُ ألْفَ دِينارٍ و قالَ لَهُ : تَجَهَّزْ حتّى تَخرُجَ إلى مِصرَ ، فإنّ عِيالي قد كَثُروا ··· فلَمّا دنَوا من مِصرَ اسْتَقْبلَتْهُم قافِلَةٌ ··· فأخْبَروهُم أنّهُ لَيس بمِصرَ مِنهُ شَيءٌ ، فتَحالَفوا و تَعاقَدوا على أن لا يَنْقُصوا مَتاعَهُم مِن رِبحِ الدِّينارِ دِينارا ، فلَمّا قَبَضوا أمْوالَهُم و انْصَرَفوا إلى المَدينةِ ، فدَخلَ مُصادِفٌ على أبي عبدِ اللّه ِ عليه السلام و مَعهُ كِيسانِ، في كُلِّ واحدٍ ألفُ دِينارٍ ، فقالَ : جُعِلتُ فِداكَ هذا رأسُ المالِ ، و هذا الآخَرُ رِبحٌ ، فقالَ : إنّ هذا الرِّبحَ كثيرٌ ، و لكنْ ما صَنَعْتَهُ في المَتاعِ ؟ فحَدَّثَهُ كيفَ صَنَعوا و كيفَ تَحالَفوا ، فقالَ : سُبحانَ اللّه ِ ! تَحْلِفونَ على قَومٍ مُسلِمينَ ألاّ تَبِيعُوهُم إلاّ رِبْحَ الدِّينار دِينارا ؟! ثُمّ أخَذَ أحدَ الْكِيسَيْنِ فقالَ : هذا رأسُ مالي ، و لا حاجةَ لنا في هذا الرِّبحِ . ثُمَّ قالَ : يا مُصادِفُ ! مُجادَلَةُ .حديث السُّيوفِ أهْوَنُ من طَلَبِ الحَلالِ .
امام صادق عليه السلام غلام خود، مُصادِف را فرا خواند و هزار دينار به او داد و فرمود : آماده شو كه [براى تجارت] به مصر بروى، چون عائله ام زياد شده است ··· وقتى به مصر نزديك شدند، كاروانى به استقبال آنها آمد ··· و به اطلاعشان رساندند كه كالاهاى آنها در مصر كمياب است، و با هم پيمان بستند كه كالاهاى خود را به كمتر از دو برابر خريد، نفروشند. پس از فروش كالا و گرفتن پول خود، به مدينه برگشتند. مصادف با دو كيسه، كه در هر يك هزار دينار بود، خدمت امام صادق عليه السلام رسيد و عرض كرد : فدايت شوم! اين كيسه اصل سرمايه است و اين يكى سود آن . حضرت فرمود : اين ، سود زيادى است، با كالا چه كردى ؟ مصادف براى امام توضيح داد كه چه كردند و چگونه با هم عهد و پيمان بستند . حضرت فرمود : سبحان اللّه ! عليه گروهى از مسلمانان هم پيمان مى شويد كه كالاى خود را به آنان به كمتر از دو برابرِ خريد نفروشيد ؟ آنگاه يكى از دو كيسه را گرفت و فرمود : اين سرمايه من است و ما را به اين سود نيازى نيست . آن گاه فرمود: اى مصادف ! شمشير زدن، آسانتر از به دست آوردن مال حلال است .